Auteur: Jan Jacobs Mulder

Uitgegeven: 2016 door Xander Uitgevers

Aantal pagina’s: 373

gebaseerd op een waargebeurd verhaal.

Korte samenvatting: Joseph Boulogne is een zeer getalenteerd schermer en  componist. Hij leeft in Frankrijk in de 18e eeuw, ten tijde van de revolutie en wordt geroemd om zijn talenten. Toch ondervindt hij vanwege zijn huidskleur veel minachting. Hij maakt zich sterk voor de afschaffing van de slavernij en raakt daarbij uiteindelijk dodelijk gewond. Op zijn sterfbed blikt hij terug op zijn leven en mijmert over schuld, boete en vergeving.

Verwend jongetje

Joseph Boulogne wordt geboren in Guadeloupe als de zoon van een rijke plantage-eigenaar en een vrijgekochte slavin. Hij leidt een luxueus en verwend leventje. Als hij een jaar of 10 is emigreert het gezin naar Parijs, waar hij volgens zijn vader beter in de gelegenheid zal zijn om zijn talenten te ontwikkelen: schermen en muziek maken. In eerste instantie heeft Joseph daar helemaal geen zin in, hij geniet van zijn vrije leventje in de warmte en de prachtige natuur van het Caraïbisch gebied. In Parijs krijgt hij les van de beste leraars en al snel is hij de beste in schermen en ook muziek maken gaat hem heel goed af.

Inferieur

Toch is het leven in Parijs in de 18e eeuw niet zo gemakkelijk. Als zwarte wordt hij gepest en veracht. In zijn tijd had Voltaire grote invloed op o.a. het Franse hof, met zijn ideeën over het inferieure ras van de negers. Lodewijk XV duldde dan ook geen zwarten in zijn nabijheid. Maar dankzij zijn rijke, blanke en invloedrijke vader krijgt Joseph toch toegang tot de hoogste kringen in Parijs. Zijn vader is een goede en rechtvaardige landheer. Hij is voor de afschaffing van de slavernij en zorgt ook dat het zijn pachters in Frankrijk aan niets ontbreekt. Joseph leert veel van hem.

Moeder

Dan vertelt zijn vader hem dat hij een relatie heeft met Joseph’s verzorgster Anna. Joseph’s moeder Nanon is ernstig getraumatiseerd geraakt nadat zij op een Engels slavenschip door de kapitein en zijn bemanning meerdere malen bruut verkracht en mishandeld is. Daardoor is het voor haar vrijwel onmogelijk om seks te hebben. Toch houden zijn vader en zij erg veel van elkaar. Joseph is geschokt en neemt zich voor om wraak te nemen.

Wraak

Hij krijgt zijn kans als hij door de Engelse prins William wordt uitgenodigd om met hem te komen schermen. In Engeland weet hij de namen en woonplaatsen te achterhalen van de mannen die Nanon verkracht hebben. Hij zoekt hen op en confronteert hen met hun verleden. De eerste man krijgt van schrik een hartaanval en sterft, de tweede duwt hij tijdens een wandeling van een klif. Er blijkt nog een derde man bij betrokken geweest te zijn. Zijn naam is Junot Bataille en hij blijkt, net als Joseph, een mulat. Dit is zeer confronterend voor Joseph en hij wil erachter komen wat deze man gedreven heeft om zwarte vrouwen te verkrachten en te mishandelen. Junot blijkt in Frankrijk te wonen en Joseph vertrekt weer naar Parijs. Daar componeert hij een aantal muziekstukken die zeer goed worden ontvangen en zijn populariteit groeit: in zijn muziek is niet te horen dat hij zwart is. Toch heeft hij nog veel last van zijn huidskleur en hij bedenkt een plan om de slavernij uit te roeien, te beginnen in de Caraïben, waar hij vandaan komt en waarheen zijn moeder na de dood van zijn vader weer terug is gegaan. Zij is van plan om daar slaven vrij te kopen.

Boete

Ondertussen heeft Joseph enkele ontmoetingen gehad met Junot Bataille. In eerste instantie verloopt het contact vrij stroef, maar later krijgt hij het levensverhaal van Junot te horen. Hij is geboren als zoon van een zwarte hoer, die zich totaal niet om hem bekommerde. Dit heeft hem zoveel pijn gedaan dat hij als wraak andere zwarte vrouwen wilde vernederen. Joseph is geraakt door dit verhaal. Hij besluit Junot niet te doden, maar hem een nieuwe kans te geven. Op deze manier kan hij boete doen voor de twee moorden die hij gepleegd heeft. Hij vraagt Junot om met hem mee te werken aan zijn plan om de slavernij af te schaffen. Junot gaat akkoord en als alles geregeld is vertrekken zij met een grote groep vrijwilligers op een schip naar de Caraïben om daar tegen de slavernij te gaan vechten. Tijdens één van die gevechten vangt Junot een kogel op die voor Joseph was bedoeld en hij sterft.

Eenzaam

Ook Joseph raakt gewond aan zijn been. Omdat hij dit niet op tijd heeft laten behandelen krijgt hij gangreen. Hij sterft eenzaam, in een bovenkamertje in Parijs, met slechts twee vrienden bij zich. Hij leefde tussen twee werelden: als schermer was hij een zwarte, die thuishoorde in de tropen. Als componist en musicus hoorde hij in het oude Europa. Hij vocht in de revolutie voor Frankrijk en in de tropen tegen de slavernij. Tijdens zijn leven gevierd en populair, maar nu hij op sterven ligt is er niemand meer die nog aan hem denkt.

En zo eindigt het veelbelovende leven van de zwarte Mozart op een trieste en eenzame manier.

Wat ik ervan vond:

Ik vond het een mooi verhaal. Het is interessant om te lezen hoe er in de 18e eeuw over zwarten werd gedacht, maar dat er ook mensen waren die tegen de stroom in durfden te gaan en zich sterk maakten voor de afschaffing van de slavernij. Het verhaal is geschreven als een soort verslag, daardoor blijft het wat afstandelijk en komen de personages niet echt tot leven. De hoofdpersoon maakt echter wel een mooie ontwikkeling door: van een verwende blaaskaak tot een gerespecteerd man, die heeft geleerd van zijn fouten.

Tip: mijn collega’s en ik hebben dit boek als team ‘geadopteerd’ en willen proberen er zoveel mogelijk van te verkopen. Kom dus snel naar Bruna, Voorstraat 49 in Vianen en koop dit prachtige boek met harde kaft voor € 19,99. Leuk om cadeau te doen, met de feestdagen in het vooruitzicht!