Om wie je bent – Aaltje van Zweden

 

IMG_4689

 

Aaltje van Zweden groeide op in een onveilig gezin. Haar vader was altijd dronken en zeer onvoorspelbaar. Ze leerde daardoor om nooit de aandacht op zichzelf te vestigen, een eigenschap die haar in eerste instantie belemmerde om op te komen voor haar kind. Maar juist door haar kind heeft zij zichzelf leren kennen en bijzonder veel kunnen betekenen voor andere kinderen met dezelfde handicap.

 

 

 

 

Diagnose:

Op haar 18e ontmoet Aaltje de liefde van haar leven, Jaap van Zweden, en trouwt met hem. Tijdens haar derde zwangerschap en bevalling heeft ze voortdurend het idee dat er iets mis is met haar kind. In eerste instantie kunnen de artsen, ondanks zijn slechte start, echter niets bijzonders aan het jongetje, dat ze Benjamin heeft genoemd, ontdekken. Toch ontwikkelt hij zich traag en maakt geen contact. In de jaren daarop bezoekt ze met hem allerlei artsen, specialisten, logopedisten, fysiotherapeuten en orthopedagogen, maar niemand weet wat Benjamin mankeert. Pas na een jaar of vijf wordt de diagnose gesteld: Benjamin is autistisch en heeft een verstandelijke beperking. Hij zal nooit relaties op kunnen bouwen of zelfstandig kunnen wonen. Benjamin gaat ondertussen van het ene medisch kinderdagverblijf naar het andere, maar nergens kan hij blijven. Aaltje is wanhopig, maar geeft het niet op en blijft zoeken naar een geschikte behandeling. Dan leest ze het boek ‘Verbroken stilte’ van Barry Neil Kaufman. Hij en zijn vrouw hebben hun autistische zoontje zelf thuis intensief persoonlijk begeleid om het contact te herstellen en zijn persoonlijke groei te stimuleren. Hun zoontje is daardoor veranderd van een in zichzelf gekeerde peuter in een ondernemend en aanhankelijk jongetje. Aan de hand van die ervaring heeft Kaufman het Option Institute opgericht, waar gewerkt wordt met autistische kinderen en getraind met ouders en verzorgers. Aaltje neemt contact op met het instituut en zij mogen met Benjamin twee weken naar Amerika komen.

De behandeling slaat aan en Aaltje besluit om thuis een speelkamer voor Benjamin in te richten en hem zelf, met hulp van vrijwilligers te gaan behandelen. Dit werkt heel goed en Benjamin gaat steeds beter communiceren. Na een paar jaar is hij zelfs in staat om naar een normale school te gaan! Aaltje besluit om deze methode ook in Nederland te introduceren en richt de Stichting Benjamin op. Er komen enorm veel mensen op de eerste informatie-avond en het wordt een groot succes.

Dit alles naast haar drukke gezin (er is inmiddels een vierde kind geboren) en een man die voor zijn werk als violist en later dirigent enorm veel van huis is. Tussendoor voert zij ook nog gesprekken met een psychiater, om haar eigen traumatische verleden te verwerken.

 

Muziektherapie

Aaltje ontdekt dat Benjamin heel sterk reageert op muziek en gaat aan de slag om muziektherapie aan huis voor autistische kinderen mogelijk te maken. Stichting Benjamin wordt Stichting Papageno, genoemd naar een figuur uit Mozarts gelijknamige opera, die met een klokkenspel op wonderlijke wijze mensen en dieren weet te raken. Ook deze stichting wordt een groot succes. Mede ook door de inzet van haar man Jaap, die zeer veel contacten heeft. Ze organiseren diverse benefietconcerten, die genoeg geld opbrengen om de stichting financieel te kunnen ondersteunen.

Maar Aaltje wil meer: ze wil autistische kinderen en jongeren uit hun isolement halen en hen in contact brengen met ‘normale’ kinderen, want zij kunnen over en weer veel van elkaar leren. Daarvoor wil zij kunst en muziek niet alleen als therapeutisch middel, maar ook als communicatiemiddel gebruiken. Haar kennis is daarvoor echter niet toereikend, dus besluit ze een master Kunsteducatie te gaan halen. Tijdens deze studie ontwikkelt ze haar plannen verder.

 

Papageno Huis

Ook Ben ontwikkelt zich en praat inmiddels over uit huis gaan. Aaltje vindt het moeilijk om te weten dat hij nooit zelfstandig kan wonen. Wie zal er voor hem zorgen als zij er niet meer is? Ze gaan op zoek naar een plek om te wonen voor Ben. Allerlei woonvormen komen langs, maar er zit niets bij dat geschikt is voor hem. Aaltje droomt van een plek waar jongvolwassen autisten kunnen wonen en een dagbesteding hebben en waar  ze ‘gewone’ mensen en kinderen kunnen ontmoeten en van elkaar kunnen leren door kunst en muziek. Dan ontdekt ze een villa in Laren die te koop staat en waar ze haar plannen kan verwezenlijken. Dat wordt haar Papageno Huis! Ze heeft zich er bij neergelegd dat Benjamin daar nooit zal wonen, maar dat er wel anderen gelukkig kunnen worden. Maar op een dag neemt ze Benjamin mee naar het huis. Hij stapt er naar binnen en besluit ter plekke dat hij daar gaat wonen, in de rode kamer. En dat gebeurt ook inderdaad. Ze maakt zich nog steeds wel zorgen over zijn toekomst, maar durft het ook los te laten.

———-

 

Ik heb grote bewondering voor de moed en het doorzettingsvermogen van Aaltje en wat zij heeft bereikt, niet alleen voor haar zoon, maar ook voor vele andere kinderen. Ondanks, of misschien wel juist dankzij haar traumatische verleden heeft zij zich ontwikkeld tot een sterke vrouw. Haar verhaal is ontroerend en aangrijpend.

 

Het volgende gedicht van Thomas A. McKean schreef zij in een communicatieschriftje van Benjamin:

 

I have known that you and I

Have never been quite the same.

And I used to look up at the stars at night

And wonder which one was from where I came.

Because you seem to be part of anonther world

And I will never know what it’s made of.

Unless you build me a bridge, build me a bridge,

Build me a bridge out of love.

 

Aaltje is er erin geslaagd om deze brug van liefde naar haar zoon te bouwen!

 

 

Lees hier meer over Papageno.

 

Turbulentie

Turbulentie

Auteur: Annette Herfkens

Oorspronkelijke titel: Turbulence – A True Story of Survival (2014)

Uitgegeven in Nederland: 2015 – 300 pagina’s

Korte samenvatting: In Turbulentie beschrijft Annette Herfkens haar leven voor en na een vliegtuigramp in Vietnam, die zij als enige overleefde. Ze bracht acht dagen door in de jungle voor ze gevonden werd. Veertien jaar later keert ze terug naar Vietnam en beklimt de berg waar het vliegtuig crashte.

 

Vliegtuigcrash

Annette Herfkens groeide op in een warm gezin in Den Haag. Ze ging in Leiden studeren en raakte daar bevriend met Willem van der Pas, ook wel Pasje genoemd. Later krijgt zij met hem een relatie. Beiden werken voor verschillende banken en leiden een druk leven waarin ze veel reizen. Op een gegeven moment gaat Willem als expat in Vietnam wonen en werken. Ze willen gaan trouwen, maar dat is praktisch nogal een hele onderneming, dus stellen ze hun huwelijk uit en besluiten dat Annette in september voor een vakantie naar Vietnam zal komen. Willem is van plan haar daar ten huwelijk te vragen en heeft een tripje naar de kust geregeld. Tijdens de vliegreis daarheen crasht hun vliegtuig en stort neer op een berg in de jungle. Annette is de enige overlevende. Zwaargewond overleeft ze acht helse dagen in de hete zon voordat ze gevonden wordt. Al die tijd probeert ze niet aan Pasje te denken en concentreert ze zich op het heden. Ze houdt zichzelf voor dat haar vriend en collega Jaime haar zal gaan zoeken en dat ze dit overleeft. Als ze gevonden wordt en naar een ziekenhuis gebracht wordt is ze op sterven na dood, maar ze heeft een ijzeren wil en overleeft.

Zware tijden

Ze rouwt over Pasje en trouwt later met Jaime, met wie ze twee kinderen krijgt: Joosje en Maxi. Maxi blijkt zwaar autistisch te zijn en er breekt opnieuw een zware tijd aan. Nu komen de lessen die ze geleerd heeft in de jungle haar van pas: neem de zaken zoals ze zijn en probeer alleen datgene te veranderen wat je daadwerkelijk kunt veranderen. Hierdoor leert ze haar zoon te accepteren. Haar huwelijk met Jaime loopt op de klippen, maar ook dit kan ze accepteren.

Terugkeer

Na veertien jaar keert Annette terug naar Vietnam en ontmoet de mensen die haar gered hebben. Met hen beklimt ze de berg waarop het vliegtuig verongelukte. Door deze reis vallen allerlei puzzelstukjes op hun plek en krijgt ze antwoorden op vragen die al die jaren door haar hoofd gespookt hebben.

Inzichten

Van een ietwat oppervlakkige yup ontwikkelt Annette zich tot een sterke vrouw, die wijze lessen heeft geleerd van het leven. Lessen over hoop, pijn, verdriet, dankbaarheid, geluk en liefde. Een vrouw die een man verloor aan de dood en een man verloor aan het leven. Maar die bovenal heeft geleerd hoe krachtig de liefde is en van daaruit betekenis kan geven aan het leven en de mensen om haar heen. Door je verlies te nemen win je de liefde, heeft zij ontdekt. “Het leven is een proces van ont-ikken.  Mijn gelukkigste momenten heb ik beleefd toen ik helemaal geen ‘zelf’ ervoer”. Het is wat de Bijbel noemt: sterven aan jezelf. Daardoor krijgt het leven betekenis en kun je ook van betekenis zijn voor de ander.

 

 Wat ik ervan vind

Annette schrijft op een nuchtere, ietwat afstandelijke manier over de dingen die haar zijn overkomen. Toch maakt haar verhaal diepe indruk, vooral de levenslessen die zij heeft geleerd.  Af en toe is het wat lastig te volgen, het verhaal verspringt regelmatig van tijd en perspectief. Maar al met al ontstaat zo een vrij compleet beeld van haar leven en haar persoonlijkheid, mede omdat ook anderen hun visie op de gebeurtenissen geven.

Ik lees niet zo vaak non-fictie, maar dit boek is zeker de moeite waard! Annette komt op mij over als een sterke, intelligente vrouw met veel humor. Ik zou haar graag eens in het echt ontmoeten!