Romans

Daar waar de rivierkreeften zingen

| rienleest

(Where the Crawdads Sing)

Auteur: Delia Owens

Paperback, 384 pagina’s

Isbn: 97890 44361650

Verschijningsdatum: 12 januari 2021

Uitgeverij: The House of Books

Korte samenvatting:

Een roman over een nieuwsgierig en avontuurlijk meisje, dat helemaal alleen opgroeit in de moerassen van North-Carolina. Aan haar lot overgelaten, vindt ze manieren om te overleven. Ze ontwikkelt zich tot een zelfstandig, onafhankelijk persoon, die moeite heeft om mensen te vertrouwen. Er komen twee jongens in haar leven. Tate en Chase. Kunnen zij haar geven wat ze nodig heeft: geluk, het gevoel ergens bij te horen, zich geliefd en geaccepteerd te weten? Hoewel ze niet naar school gaat, leert ze van de dieren- en plantenwereld om zich heen, op een manier die alle schoolboeken overtreft. Deze kennis past ze echter ook toe in de weinige menselijke relaties die ze krijgt, met niet altijd even goede gevolgen…

Historische context:

Het verhaal speelt zich af in de moerassen van North-Carolina. In deze regio woonden veel voormalige slaven, criminelen en andere outcasts. De inwoners van het stadje Barkley Cove moeten Kya niet. Ze beschouwen haar als uitschot en er doen allerlei wilde verhalen de ronde over ‘het moerasmeisje’.

Verhaalopbouw:

Het verhaal springt heen en weer in de tijd, tussen het moment dat Kya in de steek gelaten wordt en hoe zij opgroeit, en het moment dat Chase dood gevonden wordt. Is hij vermoord, of was het een ongeluk?

Titel:

Een rivierkreeft is schaaldier dat in zoet water leeft. Ze maken een klikkend geluid, waarmee ze hun territorium verdedigen en een soortgenoot lokken om mee te paren. De titel verwijst naar een plaats ‘ver in de bossen, waar de wilde dieren leven’, zoals Tate aan Kya uitlegt. Met andere woorden, ver weg van alle mensen, waar de natuur nog ongerept is, en waar dieren zich gedragen als dieren, ongetemd, niet aangepast aan de samenleving. Dat is hoe Kya is: puur en ongerept.

Symbolen

Zeemeeuwen zijn enige levende wezens waarmee Kya contact heeft op het strand vlakbij haar hut. Zij zijn er altijd, wat er ook gebeurt. Wie haar ook in de steek laat, de meeuwen blijven en stellen haar nooit teleur. Toch kunnen ook zij haar behoefte aan menselijk contact niet vervullen.

Vuurvliegjes
Voor Kya zijn vuurvliegjes het voorbeeld van vrouwelijke kracht en dominantie. Kort nadat Tate haar verlaten heeft ziet Kya hoe een vrouwelijke vuurvlieg een mannetje lokt met een ander lichtpatroon dan het mannetje waarmee zij paart, waarna ze het nietsvermoedende mannetje opeet. Daaruit concludeert Kya dat de vrouwtjes in de natuur de macht hebben, omdat mannetjes zo graag willen paren dat ze de gevaren om zich heen vergeten.

Met de schelpketting, die Kya aan Chase geeft, geeft ze een deel van zichzelf weg, in de hoop dat ze ooit deel kan uitmaken van zijn familie- en vriendenkring en zo verbondenheid kan ervaren.

Om haar vertrouwen te winnen laat Tate telkens bijzondere vogelveren voor Kya achter op een boomstronk. Het geeft iets weer van de teerheid van hun relatie.

Wat ik ervan vond:

Ik vond het een mooi boek om te lezen. Delia Owens weet je mee te trekken naar het moeras, de zee en het strand, alsof je er zelf deel van uitmaakt. De karakters zijn mooi uitgewerkt en het boek heeft een verrassend einde. Een verhaal over moed en wanhoop, veerkracht, eenzaamheid en nabijheid, verlies en vooroordeel, vriendschap en liefde. Alle ingrediënten voor een goed verhaal zijn in dit boek aanwezig!

In Polen lag een sjtetl

| rienleest

Oorspronkelijke titel: The Lost Shtetl

Auteur: Max Gross

Uitgever: Signatuur, vertaling Anna Livestro

ISBN: 9789056726928

Aantal pagina’s: 496

Verschijningsdatum: 13-07-2021

Korte samenvatting:

Een stadje in Polen, dat honderden jaren verborgen is gebleven voor de buitenwereld, wordt opeens ontdekt. De media en de toeristensector duiken er bovenop. De gevolgen voor het stadje en haar inwoners zijn desastreus.

Humor

Het verhaal, dat wordt verteld door de ogen van een inwoner van het stadje, wiens identiteit we niet te weten komen, begint lichtvoetig, komisch haast, maar wordt steeds zwaarder en dramatischer. Met typisch joodse humor vertelt onze verteller het verhaal:

Het zou zeker niet de eerste keer zijn, al kon niemand zich herinneren wanneer het voor het laatst was gebeurd in Kreskol.

Pesje Rosenthal, het mooiste meisje van Kreskol (met het gezicht van een engel en het figuur van een nimf), trouwt, bij gebrek aan beter, met Jisjmoël Lindauer, zoon van de kleermaker van het stadje. Maar het echtpaar krijgt al snel enorme ruzie:

Ik heb me afgevraagd of ik de letterlijke woorden van Jisjmoël wel aan het papier moest toevertrouwen, maar uiteindelijk heb ik besloten dat waarachtigheid belangrijker is dan het beschermen van de tere ziel. Dus lezers die gevoelig zijn voor dit soort zaken moeten misschien maar een paar bladzijden overslaan. (Gevolgd door een ruzie tussen Pesje & Jisjmoël met echt lelijke woorden).

Uiteindelijk vraagt Pesje een scheiding aan. Maar de rabbijnen van het stadje (Katznelson en Sokolow) dragen haar op om eerst te proberen zich met haar man te verzoenen. De pogingen lopen helaas op niets uit:

‘Ik kom je dit brengen,’ zei Pesje en hield hem de honingtaart voor.

‘Zit er gif in?’

Verdwenen

Na de scheiding is Pesje op een dag spoorloos verdwenen. Iedereen speculeert wat er gebeurd kan zijn, want Kreskol is omgeven door dichte bossen en je daar alleen in wagen staat praktisch gelijk aan zelfmoord. De andere optie is dat Jisjmoël Pesje uit wraak heeft vermoord. Hij wordt ter verantwoording geroepen, maar bij gebrek aan bewijs kan hij niet opgesloten worden. De volgende dag is ook Jisjmoël verdwenen.

Jankl Lewinkopf, een bakkersknecht (die toevallig wees was en die niemand zou missen) wordt eropuit gestuurd om Jisjmoël te gaan zoeken. Maar ook Jankl keert nooit meer terug. Na een periode van rouw en verwarring wordt het gewone leven weer hervat.

De Messias komt per helikopter

Dan gebeurt er iets vreemds: er verschijnt een helikopter boven het stadje:

Er verscheen een ijzeren zegewagen aan de hemel die zijn stalen vleugels wiekte met het geluid van duizend maaiende seizen. Het kwam in een enorme windvlaag die een stofwolk deed opwaaien (…)

‘Masjiach! Masjiach! riep een jongetje. (…)

Nee, de jongen was niet ineens gek geworden. Hij zag geen spoken of demonen. De Messias kwam Kreskol invliegen! (…)

Er stapte nog iemand uit, zonder baard en gekleed als een goj. Natuurlijk hadden we al eerder gojim gezien, maar het was wel verwonderlijk dat de Messias met een niet-Jood op reis was.

 

Tot ieders grote verbazing stapt Jankl vervolgens uit de helikopter: 

‘Jankl?’ vroeg rabbijn Sokolow uiteindelijk voorzichtig.

‘Hallo rabbijn,’ zei de jongen, om zich daarna weer om te draaien naar de Messias. (…)

‘Wat is hier aan de hand? Is dit de Messias?’

‘Nee’, zei Jankl. ‘Deze man is niet de Messias. Het eind der tijden is allang geweest. Wij hebben het gemist. De Messias is vele jaren geleden al gekomen. Zijn naam was Ben Goerion.’

Jankl

Het blijkt dat Jankl in de bewoonde wereld is terecht gekomen, waar hij volledig de kluts kwijtraakte, omdat er niemand Jiddisch sprak (er woonden praktisch geen joden meer). Jankl wordt bestempeld als krankzinnig, omdat niemand de eenvoudige waarheid, die hij keer op keer herhaalt (dat hij uit Krezkol komt) kan geloven. Jankl kan daarentegen niet geloven wat hem over de Holocaust wordt verteld en hij beschouwt op zijn beurt de artsen en psychiaters als van lotje getikt. Nu Jankl weer terug is in Krezkol, denken de mensen daar op hun beurt dat hij zijn verstand verloren heeft.

Als allerlei journalisten en cameramannen de stad belegeren, verdwijnt Jankl stilletjes met twee van hen naar Warschau, in ruil voor zijn verhaal. Hij raakt bevriend met een van hen, Karol, die hem wegwijs maakt in het moderne leven en hem aan een baan helpt, een achtergrond en een nieuwe naam voor hen verzint: Yankee. In een bordeel maakt Jankl kennis met Terese, die een oude bekende blijkt te zijn…

Hoe het verhaal verder gaat en wat er met Pesje en Jisjmoël gebeurd is, mag je zelf lezen in dit bijzondere boek!

Wat ik ervan vond:

Het verhaal is met veel humor geschreven, maar gaat moeilijke onderwerpen niet uit de weg. De schrijver maakt pijnlijk duidelijk dat Jodenhaat van alle tijden is en dat van de geschiedenis niets is geleerd. Jankl maakt een mooie karakterontwikkeling door: hij verandert van een passieve, meegaande jongen in een man die weet wat hij wil. Tegelijkertijd behoudt hij zijn open en naïeve houding, wat hem kwetsbaar maakt in de harde wereld waarin hij terecht komt.

Het einde van het verhaal vond ik nogal cliché, daar had ik meer van verwacht, maar al met al vond ik het een zeer boeiend en onderhoudend verhaal.

Go Tell the Bees That I Am Gone/Vertel het de bijen.

| rienleest

Auteur: Diana Gabaldon

Uitgever: ‎Delacorte Press

Gepubliceerd: 23-11-2021

Taal: Engels

Hardcover: 928 pagina’s

ISBN: ‎9781101885680

Na zeven(!) jaar wachten verscheen dan eindelijk deel 9 in de populaire boekenserie Outlander van Diana Gabaldon. Ik ben groot fan van haar, dus ik sprong een gat in de lucht toen ik eindelijk het e-book kon downloaden, want ik kon niet wachten op de vertaling!

Het vorige boek (Written in My Own Hearts Blood) eindigde toen dochter Brianna, samen met haar man Roger en hun kinderen Jemmy en Mandy na een lange (tijd)reis eindelijk arriveerden bij Fraser’s Ridge, de plek in North Carolina waar Jamie en Claire wonen. Na een aantal jaren in de tegenwoordige tijd in Lallybroch (het huis van de familie Fraser in Schotland) gewoond te hebben, waren ze gedwongen om terug te keren naar de 18e eeuw: een aantal slechteriken wilden hen uit de weg ruimen vanwege de zgn ‘Fraser Prophecy’, die voorspelde dat een nieuwe heerser over Schotland zou voortkomen uit de Frasers van Lovat, Jamies familie dus. Volgens de berekeningen zou dat Brianna moeten zijn. Maar pas als zij sterft zal de echte erfgenaam opstaan, die de Schotse troon en daarmee de Schotse onafhankelijkheid terug zal winnen. Ook waren zij op jacht naar het goud dat werd gebruikt om de Jacobitische opstand in 1745 te financieren. Jemmy is de enige die weet waar zijn grootvader Jamie dit verborgen heeft.

Tot zover de voorgeschiedenis. We zijn dan inmiddels aangeland in 1779. Een dikke 900(!) pagina’s lang volgen we de belevenissen van de Frasers en hun uitgebreide familie, en van William Ransom (ninth Earl of Ellesmere). In het vorige boek ontdekte hij dat niet Lord John Grey zijn vader is, maar Jamie Fraser. Een ontdekking waar hij op zijn zachtst gezegd niet blij mee was. Hij worstelt met zijn titel als Earl en vindt een nieuwe liefde, nadat in het vorige boek het meisje waar hij verliefd op was stierf. Ook gaat hij op zoek naar zijn verdwenen neef Ben, zoon van zijn oom Harold Grey, een hoge officier in het Britse leger.

Het leven op Fraser’s Ridge

Het leven op de Ridge kabbelt ondertussen vredig voort, zo nu en dan onderbroken door een schokkende gebeurtenis. Er worden een groot aantal nieuwe karakters ge(her)ïntroduceerd, die m.i. weinig aan het verhaal toevoegen en het alleen maar gecompliceerder en verwarrender maken. Roger en Brianna maken een reis, waarbij Brianna en William hun kennismaking hernieuwen. Ian en zijn vrouw Rachel, baby Oggy en Jenny (Jamies zus, Ian’s moeder) maken een reis en keren terug met de zoon van Ian, uit zijn eerdere huwelijk met een Mohawk-meisje. Brianna krijgt nog een baby, hoewel zij en Roger eerder in het verhaal zich zorgen maken over een nieuwe zwangerschap, gezien de gevaarlijke tijd waarin ze nu leven en Brianna bovendien last heeft van boezemfibrilleren. Dit wordt verder niet uitgediept en het lijkt tegenstrijdig; iedereen is blij en na een voorspoedige bevalling wordt de kleine David geboren. Het is echter nog maar de vraag of dit jongetje ook door de tijd kan reizen…

Er ontstaat onrust op de Ridge als een aantal van Jamies pachters, die Loyalist (voor de Engelsen) zijn, zich tegen hem keren, terwijl Jamie een Rebel (voor de Amerikanen) is. En een oude bekende bezoekt de Ridge, maar komt met kwade bedoelingen!

Ondertussen zijn de Frasers zich bewust van de naderende revolutie, die volgens de geschiedenis nu snel zal beginnen. Brianna gaf Jamie een boek dat haar vader Frank Randall in zijn tijd schreef over de Amerikaanse Revolutie en Jamie is ervan overtuigd dat Frank in dit boek persoonlijk tot hem spreekt en dat hij zal sterven tijdens de slag om King’s Mountain. Kan Claire de toekomst nog veranderen??

Geen echt plot

Meer dan genoeg gebeurtenissen om je helemaal in te verliezen, maar het zijn een heleboel kleine sub-plots, die bovendien niet allemaal even goed zijn uitgewerkt, waardoor er best wat losse eindjes zijn. Hoewel Diana Gabaldon ongelooflijk beeldend en humoristisch kan vertellen, miste ik een echte plot in dit verhaal. En hoe zit het met die Fraser-Prophecy? De jacht op het goud? We lezen er helemaal niets over! Brianna’s ideeën over tijdreizen zijn heel interessant, maar worden niet echt verder uitgewerkt. Het hele aspect van tijdreizen ontbreekt min of meer en dat vind ik best wel jammer. Juist het mysterieuze daarvan trekt mij aan en geeft karakter aan de boeken in deze serie. Brianna doet nog wel een ontdekking over een bepaald personage, die ook een tijdreiziger blijkt te zijn, maar ook dat wordt in dit boek niet verder uitgewerkt. We zullen in een volgend verhaal vast nog meer van hem horen, want hij speelt een vuil spelletje!

Negen levens

Een waarzegster vertelde Jamie ooit dat hij 9 keer zou sterven voor hij echt zal doodgaan en dat klopt wel, want in elk boek gaat hij een keer dood. Ook nu gaat hij dood, maar toch ook weer niet. De gebeurtenis op zich is wel op zo’n manier verteld dat je denkt dat hij nu echt dood is en, net als in het echte leven, is dat best heftig en je vraagt je af hoe het nu verder moet, zonder je grote held.

Titel

Talking to your bees is een oude Keltische gewoonte (die ook in andere delen van Europa bekend is). Bijen zijn heel sociaal: je vertelt het altijd aan de bijen als er iemand geboren wordt of doodgaat, weggaat of terugkeert, want als je ze niet op de hoogte houdt, dan vliegt de hele zwerm weg. In het verhaal is het een komen en gaan van mensen, sommigen sterven, anderen worden geboren en Jamie en Claire vertellen dit volgens de gewoonte altijd aan hun bijen.

Conclusie

Al met al is dit weer een zeer onderhoudend verhaal, wat ik met heel veel plezier heb gelezen. Alle lof voor Diana’s onovertroffen schrijfkunsten! Maar toch was ik teleurgesteld toen ik het uit had; ik had er meer van verwacht en had gehoopt dat de gebeurtenissen uit boek 8 in dit verhaal verder uitgewerkt zouden worden.

Het verhaal eindigt met een enorme cliffhanger; die had ik niet zien aankomen, want als je een e-book leest, heb je niet meteen in de gaten dat je op de laatste bladzijde bent. Nu is het wachten op de Nederlandse vertaling en als het zover is ga ik die zeker ook nog lezen!

Volgens Diana Gabaldon Herself volgt er nog een boek 10 en een prequel. Ik hoop dat we daar niet zo lang op moeten wachten als op dit boek!

De verborgen apotheek

| rienleest

Auteur: Sarah Penner

Uitgever: HarperCollins (2021)

Oorspronkelijke titel: The Last Apothecary

Isbn: 9789402707137

318 pagina’s

Korte samenvatting:

Als Caroline Parcewell een paar dagen in Londen verblijft om haar mislukte relatie te verwerken, vindt ze aan de oever van de Theems een oud apothekersflesje. Na onderzoek ontdekt ze dat dit flesje afkomstig is van een oude apotheek, die zich zo’n 200 jaar geleden op een verborgen plek in hartje Londen bevond. Deze apotheek werd gerund door Nella Clavinger, en werd vooral bezocht door vrouwen, die vergif kochten om hun gewelddadige of overspelige man te doden. Op een dag komt de twaalfjarige Eliza Fanning bij haar om voor haar mevrouw een middel op te halen om de overspelige heer des huizes te vergiftigen. Er ontwikkelt zich een bijzondere vriendschap tussen Nella en Eliza, die uiteindelijk verstrekkende gevolgen heeft. Tijdens het onderzoek blijken de gebeurtenissen in het verleden ook verstrekkende gevolgen te hebben voor het leven van Caroline.

Dit is een verhaal over de moed en de kracht van vrouwen in alle tijden. Vrouwen die het heft van hun leven in eigen handen nemen en hun lot niet laten bepalen door de omstandigheden waarin ze gevangen lijken te zitten:

Nella verloor ooit haar ongeboren kind door het verraad van de man waarvan ze dacht dat hij van haar hield. Dit verdriet tekent haar leven en drijft haar ertoe om niet alleen voor zichzelf wraak te zoeken voor wat haar is aangedaan, maar ook andere vrouwen in soortgelijke omstandigheden te helpen. Ze is van jongs af aan betrokken geweest bij de apotheek van haar moeder en weet alles van kruiden en hun (dodelijke) werking. Na haar dood richt ze een verborgen apotheek in, waarin ze zich vooral richt op het maken van dodelijke gifmengsels, die geen zichtbare sporen achterlaten, zodat het net lijkt of de mannen een natuurlijke dood sterven.

Eliza is nog maar 12 jaar, maar ook zij heeft al te maken met machtsmisbruik door de heer des huizes, die zijn handen niet thuis kan houden. Ze is niet bang om hem een dodelijke hoeveelheid gif toe te dienen en is gefascineerd door het werk van Nella. Maar Nella is niet blij met haar belangstelling, ze wil niet dat het kind in haar voetsporen treedt, omdat zij haar kennis gebruikt op een manier waarvoor die eigenlijk niet bedoeld is. Door een domme fout van Eliza komen beiden op een gegeven moment in gevaar, maar uiteindelijk is het Eliza die in haar plaats haar leven riskeert. Nella realiseert zich dat ‘helen door wraak’ niet de juiste manier is om je verdriet te verwerken en besluit haar apotheek op te geven.

Caroline krijgt in het heden te maken met overspel van haar man. Ze stort zich op het onderzoek naar de herkomst van het flesje en gaandeweg realiseert ze zich dat zij beiden schuld hebben aan het mislukken van hun huwelijk. De keuze van James om haar achterna te reizen naar Londen en de manier waarop hij probeert haar terug te winnen, zorgen ervoor dat haar ogen geopend worden voor zijn ware karakter en drijfveren. Aangemoedigd door de keuzes van Nella en Eliza kiest ze er uiteindelijk voor om haar eigen droom waar te maken, die ze had laten vallen na haar huwelijk met James.

Wat ik ervan vond:

Het duurde even voordat er wat vaart in het verhaal kwam, waardoor het me enige moeite kostte om door te lezen. Maar eenmaal op gang ontvouwt zich een aandoenlijk verhaal over de levens van drie vrouwen, die een keuze moeten maken en zich realiseren dat niet wraak de juiste weg is, maar dat de kracht om verder te leven na een nare gebeurtenis in henzelf te vinden is. Af en toe vond ik sommige gebeurtenissen wel erg toevallig en wat vergezocht, maar dat neemt niet weg dat dit een pakkend verhaal is over de kracht en de moed die vrouwen in zich hebben als het erop aankomt.

De boekhandel van Teheran

| rienleest

Auteur: Marjan Kamli
Isbn: 9789026350573
Uitgever: Ambo|Anthos
Aantal pagina’s: 365
Oorspronkelijke titel: The Stationary Shop

Een boek dat over een boekhandel gaat, kán ik gewoon niet laten liggen! En helemaal niet als het zich afspeelt in die mooie, exotische wereld van het Midden-Oosten, met al zijn bedwelmende geuren en kleuren. Ik heb al veel verhalen gelezen die zich afspelen in Iran en iedere keer opnieuw word ik meegezogen in de mooie zinnen en levendige beschrijvingen van auteurs als Khaled Hosseini, Kader Abdolah, Pierre Jarawan, Susan Abulhawa en anderen.
Ook Marjan Kamali stelt niet teleur. Zij werd geboren in Turkije en haar ouders zijn afkomstig uit Iran. Ze weet dus waar ze het over heeft als ze de de sfeer en de couleur locale in Teheran beschrijft. Net als zijzelf, verhuist haar hoofdpersoon naar Amerika, waar zij in eerste instantie maar moeilijk aan de platte cultuur kan wennen, gewend als zij is aan de hoffelijkheden en beleefdheden in haar cultuur en de overvloedig gekleurde en gekruide gerechten die daar bereid worden.

De jongen die de wereld wil veranderen
In het kleine schrijfwarenwinkeltje van meneer Fahkri, waar zij elke dag na schooltijd te vinden is, ontmoet Roya Khanom Bahman Aslan. ‘De jongen die de wereld wil veranderen’, noemt meneer Fahkri hem.
‘Onze lotsbestemming staat bij de geboorte op ons voorhoofd geschreven’, zegt Roya’s moeder altijd. ‘Je kunt het niet zien of lezen, maar het staat er toch echt in onzichtbare inkt, en het leven volgt dat pad, wat er ook gebeurt.’ En vanaf hun eerste ontmoeting weet Roya dat Bahman haar lotsbestemming is. Het is liefde op het eerste gezicht en al snel maken de twee trouwplannen, die echter voortdurend worden gedwarsboomd door Bahman’s moeder.
Op de dag dat ze hun huwelijk willen regelen bij het Bureau voor Huwelijken en Echtscheidingen verschijnt Bahman echter niet op het plein waar ze afgesproken hebben. Roya zoekt hem overal, maar hij is nergens te vinden. Tot overmaat van ramp komt ze in een verschrikkelijke coup terecht. Haar leven stort in en ze heeft het gevoel dat ze nooit meer gelukkig zal worden. Wekenlang zoekt ze naar Bahman, maar tevergeefs. De rest van haar leven zal ze zich blijven afvragen waarom Bahman niet kwam opdagen en waarom hij haar in de steek gelaten heeft.

Lotsbestemming
Samen met haar zus vertrekt Roya naar Amerika om daar te gaan studeren. Daar ontmoet ze Walter Archer en ze valt voor zijn onverstoorbare rust en betrouwbaarheid. Bahman vergeten kan ze niet, maar misschien is dit leven in Amerika met Walter haar nieuwe lotsbestemming. Ze trouwen en gaan in Boston wonen. Opnieuw krijgt Roya te maken met een groot verlies en ze is er zeker van dat er nooit een einde zal komen aan haar verdriet.
Totdat ze op een dag een schrijfwarenwinkel binnenloopt en in één klap weer terug is in het schrijfwarenwinkeltje van meneer Fahkri. Daar doet ze een verrassende ontdekking en na veertig jaar kan ze eindelijk haar geliefde Bahman weer in haar armen houden. De jongen die de wereld wilde veranderen, maar daarin werd gedwarsboomd door de omstandigheden, heeft uiteindelijk wel degelijk de wereld veranderd.

Brieven
De vertelling wordt afgewisseld met brieven van Bahman aan Roya, die zij echter nooit te lezen krijgt, en met het verhaal van meneer Fahkri. Op die manier wordt voor de lezer langzaam duidelijk wat een tragedie zich heeft afgespeeld in het leven van Bahman en meneer Fahkri en wat dat voor gevolgen heeft gehad voor Roya.

Een hartverwarmend en ontroerend verhaal, gekruid met de kleuren, geuren en smaken van het Midden-Oosten. Over liefde, lotsbestemming, verdriet en troost, doorweven met perzische poëzie. Mooi en gevoelvol geschreven.

Kijk naar de liefde
Hoe zij verknoopt raakt
met degene die verliefd wordt

Kijk naar de geest
Hoe zij versmelt met de aarde
En haar nieuw leven geeft.

Wie omkijkt

| rienleest


Auteur: Jeanine Cummins
Oorspronkelijke titel: American Dirt
ISBN: 9789023959489
Uitgever: Mozaiek
Verschijnt: februari 2020

Een migrant kan alles verdragen, er is maar één ding wat telt: overleven. Ook als anderen sterven tijdens de reis naar vrijheid ga je door. Zonder om te kijken.
Maar zelfs als je dreigt je menselijkheid te verliezen, blijkt er toch, diep verborgen, een reservoir te bestaan waar rouw en verdriet zich schuil houden. En als die tevoorschijn komen, begraaf je ze ergens, diep in de woestijn. En je laat jezelf achter om de grens over te steken en vrij te zijn.
Om vervolgens tot de ontdekking te komen dat je bent gevolgd: 19 dagen lang, 1626 mijlen ver.

Wat doet het met je als je van het ene op het andere moment alles kwijtraakt, je thuis, je familie en alles wat vertrouwd en zeker is, en je met je moeder op de vlucht moet om aan je belagers te ontkomen? De achtjarige Luca heeft alleen nog maar zijn vaders pet en die wil hij nooit meer afzetten, omdat die naar zijn vader ruikt. Samen met zijn moeder Lydia is hij de enige overlevende van het bloedbad dat een drugskartel aanricht op een familiefeestje. Hun enige hoop is om naar el norte, het noorden te komen, weg uit Mexico, de grens over naar los Estados Unidos, de Verenigde Staten, in de hoop daar een nieuw leven te beginnen. En de enige manier om daar te komen is bovenop een goederentrein, een levensgevaarlijk monster, dat al vele levens geëist heeft en daarom La Bestia genoemd wordt.

Ze ontmoeten twee bloedmooie zusjes die ook op de vlucht zijn en met wie ze verder trekken. Samen vormen ze een nieuwe, kleine familie, verbonden door hun onuitsprekelijke trauma’s.

Trauma
Luca’s trauma; de strijd tussen willen vergeten en willen herinneren is hartverscheurend.
Hij heeft dingen gezien, gehoord en gedaan, die geen kind van die leeftijd mee zou moeten maken. Feilloos voelt hij aan wanneer er gevaar dreigt en al even feilloos doorziet hij de pogingen van zijn moeder om hem af te leiden in gevaarlijke situaties. Toch gedraagt hij zich tijdens de reis buitengewoon heldhaftig, waardoor hij zijn moeder en zijn reisgenotes meerdere malen uit de problemen redt.
Maar Luca weet dat zodra hij in veiligheid is, de monsters tevoorschijn zullen komen, vergezeld van een horde nieuwe monsters, die zich tijdens de reis bij hen gevoegd hebben.

Kun je ooit vrij zijn?

Dit boek brengt in beeld wat migranten, overal ter wereld, meemaken als ze alles moeten achterlaten wat ze hebben en moeten vluchten. Omdat hun leven op het spel staat. Nergens ben je veilig, je kunt niemand vertrouwen en mensen maken misbruik van je. Dit zijn mensen zoals wij. Getekend door gruwelijke trauma’s, vluchtend voor hun leven. Ze hebben niets anders dan de spullen die ze bij zich dragen en soms worden die hen zelfs nog afgenomen. Zijn wij bereid hen op te nemen, hun wonden te verzorgen en ze een tweede kans te geven?
Een indringend en hartverscheurend boek!

(Met dank aan de uitgever voor het vooruitleesexemplaar)

De Kaart Van Zout En Sterren

| rienleest

Auteur: Jennifer Zeynab Joukhadar

Uitgever: Ambo Anthos

Aantal pagina’s: 408

Isbn: 9789026346170

Korte samenvatting: Het verhaal van de Syrische Nour, die met haar moeder en zussen moet vluchten voor de oorlog in Syrië. De reis die Nour maakt komt overeen met de reis van Rawiya, de hoofdpersoon in de verhalen die haar vader haar altijd vertelde.

Zo op het oog lijkt dit verhaal een Perzisch sprookje: met fluweelzachte woorden en beschrijvingen tekent Jennifer Zeynab Joukhadar de verhalen van Rawiya en Nour. Maar achter dit sprookje verbergt zich de gruwelijke werkelijkheid die Syrische vluchtelingen meemaken op de vlucht voor de oorlog en het geweld in hun zo geliefde vaderland. Allesdoordringend is de pijn die Nour ervaart als haar vader sterft, terwijl het gezin nog in Amerika woont en later, als het huis in Homs, waar ze met haar moeder en zussen is gaan wonen om bij hun familie te zijn, wordt gebombardeerd. Haar zus Hoeda raakt levensgevaarlijk gewond en het gezin moet een lange en gevaarlijke reis afleggen om in veiligheid te komen. De gebeurtenissen onderweg veranderen hun levens en hun persoonlijkheid voorgoed. Net zoals Rawiya moet Nour veel moeilijkheden doorstaan om weer herenigd te worden met haar moeder. De littekens die ze daarbij oplopen zullen voor altijd zichtbaar blijven:

“Het leven vergiet bloed en laat zijn sieraden achter in onze huid.”

Tijdens haar vlucht leert Nour een belangrijke les: niemand kan je land of je naam uit je hart weg nemen.

‘Thuis is hier.’ Ik teken een kring in de lucht die ons allemaal omvat (…) Dan wijs ik naar mijn hart en naar mijn eigen tong. ‘Thuis is dit’, zeg ik. ‘Dat kan niemand ons afpakken.’

Op meerdere manieren doet dit boek aan een sprookje uit Duizend-en-één-nacht denken: De manier waarop het landschap beschreven wordt en het poëtische taalgebruik bijvoorbeeld. Elk hoofdstuk in het boek begint met een gedicht in de vorm van het land en de plaats waar het over gaat. Uit literatuur die ik eerder heb gelezen van schrijvers met een Perzische achtergrond weet ik dat gedichten daarin een belangrijke plaats innemen. Verder zijn er de beschrijvingen over lange reizen, woestijnvolken, prachtig gekleurde kleden en juwelen. De vogel Roc en de reuzenslangen zijn figuren die ook voorkomen in het verhaal over Sinbad de Zeeman. Toch gaat onder dit alles een vreselijke werkelijkheid schuil. Samen met Rawiya kun je je afvragen wat er te leren valt van dit alles, van de gebrokenheid, de chaos:

‘We hebben de gewonde, schitterende wereld gezien, haar bergen, haar rivieren, haar woestijnen. Valt er iets van te begrijpen?’ (…) ‘Moet er lering uit worden getrokken?’ vroeg Al-Idrisi. ‘Misschien gaat het verhaal telkens verder. De tijd gaat op en neer als een eeuwig ademende long. De weg komt en gaat, en het leed ook. Maar de generaties van mensen, sommige aardig en andere wreed, zullen blijven bestaan onder de sterren.’

Sterren, het zout van de zee en het zout van tranen, spelen een belangrijke rol in dit verhaal. Ze vertellen van eeuwen van leed en verdriet, maar ook van hoop. Meer nog dan De bijenhouder van Aleppo, spreekt dit verhaal tot de verbeelding en raakt het je rechtstreeks in het hart!

De Boekbinder

| rienleest

Auteur: Bridget Collins

Uitgever: The House of Books – 2019

Aantal pagina’s: 464

Oorspronkelijke titel: The Binding

Emmet Farmer krijgt op de jaarmarkt een boek in handen. Hij weet niet wat het is, maar het fascineert hem mateloos. Thuis gekomen begint hij erin te lezen en verliest zich helemaal in het verhaal. Maar opeens staat zijn vader voor zijn neus, die het hem meteen afpakt en ergens begraaft waar niemand het kan vinden. Blijkbaar zijn boeken gevaarlijk en verboden. Maar Emmet begrijpt niet waarom, niemand heeft hem dat ooit verteld, ook zijn ouders niet. Dan wordt hij ziek. Maandenlang zweeft hij rond in vreemde koortsdromen. Daarna wordt hij nooit meer de oude. Maar dan krijgen zijn ouders een brief: Emmet moet bij de boekbindster gaan wonen en werken. Dat is zijn enige kans om beter te worden, wordt hem verteld. Zijn vader brengt hem naar de afgelegen plek in het moeras waar ze woont en laat hem daar achter. Seredith, zo heet ze, laat hem hard werken, maar Emmet ontdekt al snel dat er vreemde dingen gebeuren in de afgesloten kamer achter de werkplaats. Op een dag bezoekt een mysterieuze jongeman het huis en Emmet wordt opnieuw ziek nadat hij met hem in contact is geweest. Als hij weer beter wordt vertelt Seredith hem dat hij een ‘binder’ is en dat zijn ziekte ‘binderskoorts’ heet. Het blijkt dat een binder de gave heeft om mensen hun herinneringen te ontnemen en daar een boek van te maken, dat vervolgens in een kluis bewaard wordt, zodat niemand er ooit bij kan.

‘Het gaat erom dat je datgene bij hen wegneemt respecteert.’ vertelt Seredith hem. ‘Dat je het boek waarin het wordt gebonden zo mooi mogelijk maakt, ook al krijgt niemand het ooit te zien.’

Maar wat heeft de mysterieuze jongen met Emmet te maken en wat is er met Emmet zelf gebeurd?

In dit fascinerende, mysterieuze verhaal krijgen boeken de waarde en de magie die ze verdienen. De schrijfstijl is boeiend en overtuigend, mede doordat de schrijfster voortdurend ‘de regel van drie’ toepast, door telkens drie van de vijf zintuigen te gebruiken. Voeg daarbij het gebruik van metaforen en elke scène is een genot om te lezen.

Buiten verdeelde het schijnsel van de maan de wereld in licht en donker, zilver en diepblauw. Het was een warme avond, zacht als room, geurend naar hooi en de stoffige droogte die hoort bij de zomer. Vanaf het veld klonk de roep van een uil.

Sprookjesachtig mooi!

“Een echt, authentiek boek heeft onmiskenbaar de geur van waarheid, van het leven zelf.”

Ik zal regen geven

| rienleest

Auteur: Rae Meadows    Ik zal regen geven

Aantal pagina’s: 279

Uitgever: Mozaïek

Korte samenvatting: In de periode van 1934 – 1936 trekken zware stofstormen over het door droogte geteisterde zuiden van de Verenigde Staten. Vooral Oklahoma wordt zwaar getroffen. Tegen deze achtergrond speelt het verhaal zich af. De familie Bell woont op een boerderij op de prairie en heeft moeite om het hoofd boven water te houden. Boven het stof is in dit geval een betere uitdrukking. Vader Samuel droomt van een grote watervloed die het door droogte verwoeste land weg zal vagen zodat ze opnieuw kunnen beginnen. Zijn deze dromen van God? Samuel gelooft van wel en denkt dat hij van God een bijzondere opdracht krijgt. Zijn vrouw Annie worstelt juist met het geloof en verlangt naar een ander leven. Dochter Birdie draagt een groot geheim met zich mee en bedenkt daar zo haar eigen oplossingen voor. Het jongste kind, Fred heeft een zwakke gezondheid en door de stofstormen wordt dit alleen maar erger. Dan gebeurt er iets verschrikkelijks. Het verdriet drijft de familie uit elkaar, ze kunnen elkaar niet meer bereiken.

Hoe het verder gaat ontdek je als je dit fijnzinnige boek zelf ter hand neemt.

 

Wat ik ervan vond:

Ik vond het een prettig leesbaar verhaal, met mooie observaties en metaforen.

Het leven draaide vooral om herinneren en wachten, dacht Birdie. Je herinnerde je dat alles beter was geweest en wachtte tot alles weer beter werd. Er was geen nu, geen tijd waarop je zei: ‘Dit is het dan.’ Je had wel gedacht dat er zo’n tijd zou komen (…) maar uiteindelijk zat je weer op iets anders te wachten. Nu zette ze haar hakken in het zand van de verstrijkende dagen.

Om eerlijk te zijn houd ik niet zo van christelijke romans. Vaak ligt het er naar mijn smaak allemaal net iets te dik bovenop. Dit boek is een aangename uitzondering. Niet zo mierzoet en af en toe zelfs  een beetje bitter. De hoofdpersonen worstelen ieder met hun eigen vragen en problemen, maar er zijn geen kant en klare oplossingen. De auteur durft ruimte te laten voor rafels en randjes en schuwt controversiële daden en gedachten niet. Dat maakt het verhaal geloofwaardig.

Ze zou Samuel zijn geloof niet misgunnen. Misschien gaf God tekenen die alleen zichtbaar waren voor hen die de ogen hadden om ze op te merken. Daar hoorde zij niet bij, maar ze kon aanvaarden dat dat misschien wel voor haar man gold.

Juist die scherpe randjes schuren aan je eigen vragen en conflicten in leven, geloof en liefde. Toch spreekt de titel van hoop: misschien geen ‘happy ending’, maar wel heel voorzichtig ruimte voor een nieuw begin.